- AgorafobiAgorafobi, kaçması zor veya utanç verici olabilecek, ya da panik atak veya benzer belirtilerin (baş dönmesi, düşme, yabancılaşma, kontrolünü kaybetme, kusma, kardiyak rahatsızlık, gibi) olması halinde yardım alınamayacağı, yer ve durumlarda bulunmaktan korkma olarak tanımlanmaktadır.
- Panik Bozukluğu
Yineleyen panik atak belirtilerinin saatler içinde doruğa ulaştığı, yoğun kalp çarpıntısı, titreme, terleme, soluk alamama, göğüs ağrısı, bulantı, karın ağrısı, ölüm ya da çıldırma korkusu gibi belirtilerle kendini gösteren bir durumdur.
3-Özgül Fobiler
*Yükseklik fobisi: Kaçınmanın yoğunluğu kişinin özel durumunda bağlıdır, ancak bu tepkinin bir süreç içinde nasıl tezahür ettiğini tespit edebilmek önemlidir; yani, merdiven çıkmaktan, bir uçurum kenarında olmaya kadar, giderek artan yüksekliklerin tepki seviyelerinin belirlenmesi.
Bu önemli bir göstergedir ve sadece bozukluğun etkisi ve ilişkisinin analizinde değil, ne zaman ortaya çıktığını tespit etmek için önemlidir.
*Araç Kullanma Korkusu
Araç kullanma korkusu, mevcut ruhsal bozukluklar özgül fobiler altında durumsal bir fobi türü
Araç kullanma uyarıcısı ile karşı karşıya kalınca güçlü ve sürekliliği olan bir korkudur.
Nüfusun %4.1’inin araç kullanma korkusu yaşadığını gösterse de, araç kullanmak ile ilgili bir tür korkusu olan kişilerin%23’ye kadar ulaşmaktadır. Araç kullanma korkusu olan kişiler, korkularının aşırı olduğunu kabul etmektedirler.
Araç kullanma korkusu bir araç kazasından sonra gelişebileceğini ve bir travma sonrası stres bozukluğunun bir parçası olabileceği unutulmamalıdır.
Bu korku, agorafobi, panik bozuklukları veya sosyal fobi gibi, farklı anksiyete bozukluklarına evirilebilir. Dolayısıyla, bu konu bir ruh sağlığı uzmanıyla değerlendirmesi ile bulunur.
*Hayvan Fobisi
Hayvan fobisi kapsamında sık karşılaşılan durumlar genellikle kedi, köpek, güvercin, fare, hamamböceği başta olmak üzere çeşitli hayvanlara karşı korku, mevcut ruhsal bozuklukları tanısal sistemleri kapsamında, belli bir hayvan türüne ilişkin belirgin bir fobi olarak tanımlanır.
Günümüzde, hayvanlara ilişkin fobiler çok yaygın bir sorundur ve bu gibi bir sorunla yaşamı boyunca karşılaşmış kişiler nüfusun %7,10’unu kapsar. Bu bağlamda bakıldığında, hamamböceği ve örümcek fobileri en sık görülen korkulardandır.
Topluluk Önünde Konuşma Korkusu(Sosyal fobi)
Sanal gerçeklik terapisinin en etkili olduğu alanlardan biri de sosyal fobidir.
DSM V’e gore topluluk önünde konuşmaktan korkma bir sosyal fobi olarak sınıflandırılır.
Ancak, belirtilmelidir ki, vakaların %28’i sosyal fobi olarak tanılanmaktadır. Genel olarak, mevcut verilere göre, topluluk önünde konuşma bağlamında nüfusun %33’ü anksiyete yaşamakatdır.
Bu veri önemlidir; sadece yüksek oranda görülmesi nedeniyle değil, aynı zamanda, kişilerin akademik ve mesleki gelecekleri için olumsuz sonuçlar doğurabilir. Ayrıca bu alan, kaçınmaların, yüksek olduğu da bir alandır.
*Uçma Korkusu
Uçma fobisi, mevcut ruhsal bozukluklar sınıflandırma sistemi kapsamında spesifik fobiler altında durumsal bir fobi türü olarak tanımlanmaktadır.
Amerikan haberlerine göre, insanların %10’u uçma konusunda ciddi düzeyde korku duymakta ve mümkünse bundan kaçınırlar ve %15’i ise oldukça fazla rahatsızlık duymasına rağmen uçmaya devam etmekte.
Uçma korkusu olan kişiler, nüfusun %3’ünü temsil eder.
*TIBBİ MÜDAHALE KORKUSU (Kan, iğne, yaralanma) İğne Korkusunun Tedavisi için Sanal Ortamlari
Kan İğne yaralanma fobisi, mevcut ruhsal bozukluklar sınıflandırma sistemi kapsamında spesifik fobiler altında tanımlanmaktadır.
*Karanlık korkusu
Karanlık korkusu yaygın bir fobik bozukluktur. Yüzleştirme karanlık korkusu üzerinde başarı sağlamış önemli bir davranışçı yöntemdir. Sanal gerçeklik destekli bilişsel davranışçı terapilerin karanlık korkusunu azalttığına dair yayınlar bulunmaktadır.
*Sınav Kaygısı
Sınav kaygısı üzerindeki makaleler gözden geçirildiğinde sınav kaygısı olan kişiler, yüksek oranda “sosyal değerlendirme kaygısı”na sahiptir, ki bir sosyal fobi çalışması, katılımcılar arasında %20 oranında sınav kaygısı olduğunu göstermiştir. Sanal gerçeklik destekli bilişsel davranışçı terapilerin sınav kaygısını azalttığına dair araştırmalar mevcuttur.
