Ekran Bağımlılığı Nedir?
Ekran bağımlılığı, olumsuz sonuçlara rağmen bilgisayarın kalıcı ve zorlayıcı kullanımı olarak tanımlanmaktadır. Ekran bağımlılığı çekenler, bilgisayar kullanımını diğer tüm günlük aktivitelere ve sorumluluklara göre öncelikli tutma eğilimindedir. Ekran bağımlılığı, bilgisayarda çok fazla zaman geçirmeniz ve bu önemli yükümlülükleri ihmal etmeniz nedeniyle kariyerinizi, ilişkilerinizi ve diğer yaşam alanlarınızı çevreleyen ciddi sorunlara yol açabilir.
Çocuk ve ergenlerde sıklıkla rastlanan bu durum bireyin sosyal ilişkilerini, derslerini ve dolayısıyla geleceğini etkilemesi açısından büyük önem taşımaktadır. Ekran bağımlılığı gelişen teknolojiye paralel olarak gelişmiş ve esasında teknoloji bağımlılığı olarak da adreslenebilecek birçok alt başlığı içerisinde taşıyabilir. Internet bağımlılığı ve cep telefonu bağmlılığı bunların başında yer alır. Cep telefonu bağımlılığı da esasında kullanılan veya zaman geçirilen uygulamalara dönük oluşan bağımlılık olarak da ifade edilebilir.
Ekran Bağımlılığının Belirtileri ve Belirtileri Nelerdir?
Bir kişinin ekranda geçirdiği zaman, bir kişinin bilgisayar bağımlılığından muzdarip olduğu en belirgin göstergedir. Ancak ekran bağımlılığı, günlük yaşamı etkileyen sorunların yanı sıra ciddi bir duygusal ve psikolojik rahatsızlığa neden olabilecek çok çeşitli kompulsif davranışlar içerebilir
Ekran bağımlılığının yaygın belirtileri:
- Ekran ile aşırı meşgul olma
- Ekranı bir nedenle kullanmak için güçlü dürtüler yaşama
- Ekranda vakit geçirmek için eğlenceli ve önemli etkinlikleri atlama
- Ekranda arkadaşlarınız ve sevdiklerinizle olduğundan daha fazla zaman harcama
- Ekranda geçirilen süreyi savunma
- Mazeret üretmek veya bilgisayar kullanımınızı haklı çıkarmaya çalışma
- İş ya da okul çalışması yaparken diğer bilgisayar alışkanlıklarını gerçekleştirme
- Ekranda kullanımı hakkında yalan söyleme
- Ekran kullanımında endişeli veya depresif hissetme
- Duygudurum dalgalanmaları ve bilgisayarı kullanamama durumunda sinirlilik
- Ekranda başlangıçta olduğundan daha fazla zaman harcama
- Ekranı kullanırken zaman kaybı
- Ekranda uzaktayken ne yapacağınızı düşünme
- Kesme veya bırakma girişimlerine rağmen bilgisayar kullanımını azaltma veya durduramama
- Ekranı kullanırken karışık suçluluk duyguları
- Olumsuz duygu ve duygulardan kaçmak için bilgisayarı kullanma
- Ekran bağımlılığı çeken ve bilgisayarda çok fazla zaman geçirenler de bir veya daha fazla fiziksel semptom yaşayabilirler.
Ekran bağımlılığını gösterebilecek fiziksel belirtiler:
- Mavi ışığa maruz kalmanın neden olduğu uyku bozuklukları
- Baş ağrısı ve migren
- Kuru gözler ve görme problemleri
- Boyun ve sırt ağrısı
- Kilo değişiklikleri
- Karpal tünel Sendromu
Bilgisayar Bağımlılığının Yan Etkileri
Bilgisayar bağımlılığı, aile yaşamınızı, sosyal yaşamınızı ve çalışma hayatınızı ciddi şekilde etkileyebilecek çeşitli olumsuz sonuçlarla ilişkilidir. Bilgisayar bağımlılığının etkileri ayrıca fiziksel ve zihinsel sağlığınızı da etkileyebilir ve tedavi edilmesi veya tersine çevrilmesi yıllar alabilen ciddi sağlık koşullarına yol açabilir.
Bilgisayar bağımlılığının ortak etkileri:
- Gerçek hayatta insanlarla sosyal etkileşimde bulunamama veya zorluk
- Gerçek hayatta gerçekleşen aktivitelerde zevk kaybı
- Bilgisayarlara, yazılıma ve ilgili aksesuarlara aşırı harcama
- Aşırı bilgisayar kullanımı nedeniyle ilişkilerin kaybı
- İlişkisiz bilgisayar kullanımının aşırı olması nedeniyle iş veya okul performansında düşüş
- Kontrol edilemeyen bilgisayar kullanımı ile ilişkili olumsuz duygular
- Depresyon veya anksiyete gibi akıl hastalığının başlangıcı
- Sosyal etkileşim eksikliğinden dolayı özsaygının azalması
vb.
Psikolojik destek süreçlerinde ekran bağımlılığı ile ilgili süreçler nelerdir?
Ekran bağımlılığı, kök psikolojik nedenlerini ele almaya odaklanan bir dizi davranış terapisi kullanılarak tedavi edilir.
Bilişsel davranışçı terapi, 12 adımlı destek grup terapisi ve grupla psikolojik danışma, bilgisayar bağımlılığı için sadece kanıta dayalı tedavilerdir. CBT, bağımlılığınızı yönlendiren zararlı düşünce ve davranışları tanımlamanıza ve değiştirmenize yardımcı olurken, destek grupları ve grup danışmanlığı yeni arkadaşlıklar geliştirmenize, sosyal izolasyonun üstesinden gelmenize ve özgüveninizi artırmanıza yardımcı olabilir. Motivasyon geliştirme ve bireysel terapi, bilgisayar bağımlılığı için kanıta dayalı diğer terapilerdir.
Sizin veya sevdiğiniz birinin bilgisayar bağımlılığı için risk altında olabileceğini düşünüyorsanız, riskinizi en aza indirmek ve bağımlılıkla ilişkili olumsuz sonuçlardan kaçınmak için aşağıdaki adımları izleyin:
- Ekranda geçirdiğiniz süreyi sınırlayın.
- Ekranınızı yalnızca iş, okul ve fatura ödeme ve randevu planlama gibi diğer önemli görevler için kullanmayı taahhüt edin.
- Ekranı nerede kullanabileceğinize ilişkin sınırlar belirleyin.
- Ekran kullanımını çevreleyen hedeflerinize ayak uydurmanıza yardımcı olabilecek arkadaşlar, aile ve destek grupları şeklinde sosyal destek alın.
- Ekran etkinliklerinizi ve bilgisayarı kullanarak geçirdiğiniz süreyi izlemek için bir bilgisayar günlüğü tutun.
Çocuklarda Psikolojik Danışmanlık